Hoe een klein groepje het verpest voor de rest van ons

Het is een klein groepje dat het verpest voor de rest van ons. Ze voelen zich te goed, te belangrijk, te speciaal voor de spelregels die voor de anderen gelden, ze weigeren hun verantwoordelijkheid te nemen. Het is een klein groepje dat zich afzondert van de maatschappij, en zich een wet stelt voor zichzelf. Ze voelen zich verheven boven de samenleving, waar ze schijnbaar met misprijzen op neerkijken, en de geschreven en ongeschreven regels die het goede samenleven moeten verzekeren zijn aan hen niet besteed. Het is maar een klein groepje, maar ze hebben een grote impact op het leven van alle anderen.

Tweeëntachtig miljard dollar, of zeventig miljard euro, het equivalent van bijna twintig procent van de totale waarde die we elk jaar in ons land produceren, zoveel hebben rijke Belgen weggestopt in buitenlandse belastingparadijzen opdat ze niet zouden moeten bijdragen aan de samenleving zoals u en ik. Een klein groepje sluist zeventig miljard euro uit België weg, en zadelt de rest met de factuur van de gemiste inkomsten op.

Voor alle duidelijkheid: dit kleine groepje is niet 'de middenklasse', zelfs niet de betere middenklasse. Het gaat niet om de tweeverdiener die na lang werken en veel sparen zich een tweede appartement op de dijk in Nieuwpoort aanschaft. Tachtig procent van het fortuin dat verstopt zit in Panama, Zwitserland, en andere belastingparadijzen is in handen van amper 0,1% van de Belgische gezinnen. De helft ervan is zelfs in handen van niet meer dan 0,01% van de Belgische gezinnen. Dat zijn minder dan vijfhonderd gezinnen, de rijksten van de rijken, die samen vijfendertig miljard euro vanuit onze samenleving hebben weggesluisd naar lege postbussen, anonieme bankrekeningen, en andere constructies die in kleur variëren van lichtgrijs tot donkerzwart.

Elke euro die dat kleine kliekje superrijken uit België doet verdwijnen, elk van die tientallen miljarden euro's die zij op hun buitenlandse bankrekeningen bijschrijven om er toch maar niets van te moeten bijdragen aan de rest van de maatschappij, is een euro minder die ten goede komt aan onze samenleving. Dat kleine kliekje superrijken betaalt miljoenen aan vermogensbeheerders en financiële adviseurs om tientallen miljoenen minder te moeten aan belastingen — waarna de economen van de banken die zulke belastingontwijking mogelijk maken de rest van ons de les komen spellen over begrotingsdiscipline.

Ze klagen over de te hoge belastingen op 'de middenklasse', maar vertellen er niet bij dat elke euro die de superrijken verbergen in een belastingparadijs, bijgepast moet worden door wie minder fortuinlijk is — diezelfde middenklasser om wie ze zo bezorgd beweren te zijn. Het is lachwekkend, moest het niet zo cynisch zijn. Het is haast crimineel, als je de miljarden die wegvloeien naar tropische paradijzen vergelijkt met het gesjacher dat eraan te pas komt om de allerlaagste uitkeringen voor de allerlaagste inkomens met vijf euro te verhogen. Het is wraakroepend.

België is een egalitair land, zo zegt men. Wat men er dan niet bij vertelt: dat de ongelijkheid in België meevalt, omdat een klein groepje superrijken zich te goed voelt voor de rest van ons en zijn fortuin angstvallig verborgen houdt. Er moest maar eens een cent méér van hun fortuin van vele tientallen miljoenen euro's terechtkomen bij wie het wél nodig heeft.

Het klopt niet dat een kleine staat ons rijker maakt

Herfstdagen voor de gepensioneerde dankzij het Zomerakkoord